“Al wordt ie vuilnisman, als hij maar gelukkig is”. Zo deel ik nog wel eens – gevraagd of ongevraagd- mee op een willekeurige verjaardag, borrel of familiefeest. En ik ben vast niet de enige. Maar is het wel echt, écht zo? Want succesvol zijn scoort zeer hoog in de lijst van opvoeddoelen. Als er op de school informatieavond iets verteld wordt over het rapportsysteem, gaan de vingers van alle vaders en moeders gelijk de lucht in. En de gemiddelde ouder draait nog even snel een PowerPoint of Prezi in elkaar zodat dochter of zoonlief met de boekpresentatie een extra goede beurt maakt (Of doe ik dat alleen? Dat kan ook).
Maar gelukkig kan het – zoals met veel dingen – altijd nóg erger. Want in een recent onderzoek vielen ouders flink door hun eigen krabbenmand. Op vragen als: ‘Weet Uw kind waar de Groene Zee ligt?’ of ‘Wie koningin Alberta is?’antwoordden deze ouders enthousiast: ‘Lijkt mij van wel!’ Alleen… dan moeten de Groene Zee en koningin Alberta wel bestaan… Deze ouders kregen dus voor de gelegenheid gelijk het label ‘overwaarderend’ of zelfs ‘narcistisch’. Waarbij de aller, aller grootste fout zou zijn dat ze hun kind teveel complimenten zouden geven: ‘Wat ben je toch slim!’ ‘Wat een prachtige tekening!’ ‘Wat kun jij toch goed je billen afvegen!’
Of al dat Emile Ratelband-achtige gedoe ook een negatief effect had op het zelfbeeld van de arme stumpers (want wat nou als je even niet een geweldig cijfer haalt, heuse Rembrandt tekent of je billen een keertje niet zo (…)) kon het onderzoek helaas niet zeggen. Maar laten we er voor het gemak van dit stukje even vanuit gaan van wel (zo werkt dat bij media). Hoog tijd dus voor een oplossing. Volgens mij ligt die juist in het geven van een welgemeend compliment. Voor de ouders wel te verstaan. Deze ouders willen graag het allerbeste voor hun kind en zetten alles erop in om dit ook voor elkaar te krijgen. “Wat goed om te zien dat jullie je zó inzetten voor je kind. Dat het niet altijd het gewenste resultaat heeft geeft he-le-maal niets.”
Op deze manier geven we het goede voorbeeld aan deze ouders: het belonen van de inspanning. Níet het eindresultaat. Daar bereiken we mogelijk twee vervolg effecten mee: ouders gaan complimenten van dit ‘goede soort’ ook gebruiken bij hun eigen kind. En hebben het ophemelen van hun kind niet meer nodig voor hun eigen ego. Dat hebben wij namelijk al opgekrikt. En misschien begin ik nu te overdrijven, maar ik zie al een vuilniswagen voor me waar allemaal mannen (en natuurlijk ook vrouwen) aanhangen die gelóven in hun eigen inspanningen. Daar zelfs zielsgelukkig bij kijken. Hoewel we voor dat laatste niet met de eer kunnen gaan strijken. Want dat geluk, daar zijn ze nog altijd zelf verantwoordelijk voor.